Żołnierz polski na frontach II wojny światowej
Istotny fragment wystawy stałej, poświęconej II wojnie światowej stanowią eksponaty związane z Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie. Na szczególną uwagę zasługuje prezentowana bogata kolekcja mundurów oraz broni, sprzętu i ekwipunku wojskowego.
Dostępne dla zwiedzających są eksponaty związane z Wojskiem Polskim we Francji i Polskimi Siłami Powietrznymi w latach 1940-1945, w tym liczne pamiątki, odznaczenia, odznaki i naszywki po generale pilocie Stanisławie Skalskim, najwybitniejszym polskim pilocie myśliwskim II wojny światowej.
Na uwagę zasługuje kolekcja mundurów i pamiątek po polskich marynarzach, służących na okrętach, które uczestniczyły w tak spelkatularnych akcjach, jak zatopienie niemieckiego okrętu liniowego "Bismarck" (ORP "Piorun"), desant pod Dieppe (ORP "Ślązak") czy bitwa pod Ushant (ORP "Błyskawica" i "Piorun"). Praktycznie każdy z okrętów pod polską banderą odniósł sukcesy, które niestety okupiono znacznymi stratami.
 Mundur kapitana okrętu podwodnego polskiej Marynarki Wojennej.
Bogato prezentowana jest część ekspozycji poświęcona Brygadzie Strzelców Karpackich, która wsławiła się podczas bohaterskiej obrony Tobruku, w sierpniu-grudniu 1941 r. Brygada ta, rozwinięta do stanu dywizji, weszła, obok 5. Kresowej Dywizji Piechoty i 2. Brygady Czołgów, w skład 2. Korpusu Polskiego.
W ekspozycji obejrzeć także można liczne pamiątki po jednej z najbardziej zaciekłych bitew z historii polskiego oręża. Natarcie 2. Korpusu na pozycje obronne niemieckiej 1. Dywizji Strzelców Spadochronowych umożliwiło, po kilku miesiącach bezskutecznych prób, zdobycie rejonu klasztoru Monte Cassino.
Szczególną sławę w czasie wojny zyskała 1. Dywizja Pancerna, pod dowództwem gen. Maczka i jej także poświęcona jest część ekspozycji. Ponadto obejrzeć możemy pamiątki po operacji "Market Garden", w której wzięli udział polscy spadochroniarze z 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej.
Kolejnym fragmentem wystawy stałej, poświęconej II wojnie światowej, jest ekspozycja prezentująca walki żołnierzy polskich na froncie wschodnim w latach 1943-1945. Otwierają ją zabytki związane z historią formacji polskich na wschodzie, wśród których należy wymienić sztandar 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki i mundury oficerów i żołnierzy tej jednostki.
 Sztandar 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki przeszła chrzest bojowy w bitwie pod Lenino 12-13 października 1943 r. Stopniowo tworzono nowe jednostki, co umożliwiło sformowanie 1. Armii WP, która w lipcu 1944 r. uczestniczyła w walkach nad środkową Wisłą. Wyzwolenie w drugiej połowie lipca 1944 r. spod okupacji niemieckiej obszarów Polski na wschód od Wisły umożliwiło z kolei sformowanie 2. Armii WP, a także korpusu pancernego i lotniczego.
Lenino (12 października 1943 r.), mal. Michał Bylina, 1973 r.
Podczas tzw. ofensywy styczniowej Armii Czerwonej, rozpoczętej 12 stycznia 1945 r., w walkach aktywnie uczestniczyły jednostki 1. Armii WP. 17 stycznia żołnierze polscy wyzwolili Warszawę, a w marcu przełamali umocnienia Wału Pomorskiego i zdobyli Kołobrzeg. W kwietniu i maju 1945 r. 1. i 2. Armia WP uczestniczyły w operacji berlińskiej, ostatniej wielkiej ofensywie Armii Czerwonej w drugiej wojnie światowej. W walkach o zdobycie Berlina wzięła udział 1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.
My w Berlinie, mal. Stefan Garwatowski, 1983 r.
Dokonania polskich żołnierzy przypomina kolekcja kilkudziesięciu sztandarów (nie tylko dywizji piechoty i pułków wchodzących w jej skład - wspomnijmy także sztandar 1. Brygady Saperów, Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emili Plater, 1. Korpusu Pancernego), bogaty zbiór mundurów, w tym kurtka dowódcy 1. Armii WP, gen. Zygmunta Berlinga.
Mundury i uzbrojenie żołnierzy 1. Armii Wojska Polskiego.
W ekspozycji znajduje się imponująca kolekcja broni strzeleckiej (m.in. pistolety maszynowe PPSz, ręczne karabiny maszynowe DP, PPS, ckm-y Maxim i wkm-y DSzK). Zwracają uwagę również trofea wojenne - sztandary Wehrmachtu zdobyte podczas walk na froncie wschodnim.
Pistolet maszynowy PPSz wz. 41.
|