Sala Powstania Styczniowego

Chorągiew strzelców i kosynierów nieznanego oddziału powstańczego

Po upadku dyktatury Mierosławskiego stronnictwo białych wysunęło dyktatora powstania wsławionego pierwszymi bojami, gen. Mariana Langiewicza. Zamierzał on skoncentrować większe siły, wyzwolić część Kielecczyzny i Krakowskiego i utworzyć tam bazę powstania. Jednakże po ciężkich walkach i ostatecznej przegranej pod Grochowiskami (18 marca 1863 r.) zmuszony był przekroczyć granicę austriacką.

Szabla honorowa gen. M. Langiewicza oraz szabla w typie tradycyjnej polskiej karabeli produkcji Ignacego Hofelmeiera w Krakowie z 1861 r. (w szable produkcji tego warsztatu uzbrojona była część powstańców z Krakowskiego)

Ubiór powstańczy Juliusza Bykowskiego z 1863 r. i mundur oficera Żuawów Śmierci.

Strategia powstańcza realizowana latem 1863 roku przyniosła ogromne straty w ludziach a nadzieje na interwencję mocarstw zachodnich całkowicie zawiodły. 17 października Romuald Traugutt objął dyktaturę i podjął zadanie odbudowy centralnych władz powstańczych. Dążył do przekształcenia walk partyzanckich w regularne działania wojenne, wyzwolenia Podlasia i województwa lubelskiego w celu utworzenia na tym obszarze głównej bazy powstania. Po śmierci dyktatora Romualda Traugutta powieszonego przez Rosjan w Warszawie i wobec braku wsparcia rządów państw europejskich powstanie upada. W maju 1865 roku zostaje schwytany ostatni dowódca partyzancki, ks. Stanisław Brzóska.

Po klęsce naród polski dotykają okrutne represje. Oprócz licznych wyroków śmierci uczestnicy powstania są masowo zsyłani na Syberię, a ich majątki ulegają konfiskacie.
Przykłady biżuterii z okresu żałoby narodowej: 

Broszka w kształcie orła oraz krzyż z koronami cierniowymi