Ryngraf oficera piechoty Wielkiego Księstwa Litewskiego z pierwszej połowy XVIII wieku

Zdjęcia

Ryngraf oficera piechoty Wielkiego Księstwa Litewskiego z pierwszej połowy XVIII.

Nazwa ryngraf pochodzi od niemieckiego słowa ringkragen, w staropolszczyźnie używano słowa szkaplerz. Wywodzi się z obojczyka, rodzaju uzbrojenia ochronnego noszonego pod szyją. Gdy zaczęła zanikać pełna zbroja na terenach Europy Środkowo-wschodeniej przez dłuższy czas wykorzystywano jeszcze obojczyk. W tym samym czasie w Europie Zachodniej obojczyk zmienił swoja postać w ryngraf - rodzaj medalionu noszonego pod szyją. Stał się ostatecznie jedynie reliktem, na którym umieszczano początkowo znaki heraldyczne. Wczesne ryngrafy w Europie były początkowo ozdabiane herbami, czasem inicjałami monarszymi lub dowódców, nigdy jednak symbolami religijnymi, za wyjątkiem krzyży. Od końca XVII wieku przyjmując rolę odznaki ogólnooficerskiej, a następnie stał się wyróżnikiem piechoty. Najbardziej jednak znane są ryngrafy z okresu Konfederacji Barskiej- lata 1768-72, na których wówczas zaczęto umieszczać wizerunki Matki Boskiej. Pewnego rodzaju kontynuacją tradycji były ryngrafy pamiątkowe z okresu II Rzeczypospolitej. Nie ujęte żadnymi przepisami normującymi ich wygląd i okolicznościami wręczenia, stały się formą koleżeńskiego uznania. Stosowano go do końca II wojny światowej jako oznaka służbowa niemieckiej żandarmerii.
Ryngraf oficera piechoty Wielkiego Księstwa Litewskiego z pierwszej połowy XVIII wieku wykonany z blachy brązowej, posrebrzanej. Do górnych krawędzi zamocowane przy pomocy dwóch nitów uszka, które służyły do zaczepienia łańcuszka lub taśmy do noszenia na szyi. Na środku nałożony kartusz herbowy z armaturą przymocowany do ryngrafu za pomocą trzech nitów. W środku kartuszu na karmazynowym aksamicie umieszczono herb Wielkiego Księstwa Litewskiego - Pogoń - wykonany z posrebrzanego brązu. Armatura z okrągłym wycięciem w środku na herb. W górnej części umieszczona korona zamknięta. Bardzo możliwe, że tego typu ryngrafy były w użyciu przez gwardię piesza litewską.
Dane techniczne:
Wysokość: około 17,8 cm
Szerokość: około 20,8 cm
Waga: około 0,3 kg

Jarosław Godlewski