Muzeum Wojska Polskiego
   
 
Wybierz język: Szukaj:
A  A  A facebook tripadvisor twitter youtube rss
 
 
SZUKAJ

Garłacze i Granatniki XVII/XVIII.


Zdjęcia
Garłacze i Granatniki XVII/XVIII.

Garłacze i Granatniki XVII/XVIII.

Garłacze i Granatniki XVII/XVIII.

Garłacze i Granatniki XVII/XVIII.

Garłacze i Granatniki XVII/XVIII.

Dragon z granatnikiem, Rosja 1700-1720. (wg. Knötla)

Poszukując sposobów poprawienia skuteczności broni palnej na przełomie XVI/XVII wieku zaczęto w niektórych egzemplarzach rozszerzać wylot lufy na kształt lejka. Ułatwiało to znacznie ładowanie; jeśli zamiast jednej użyto kilku kul - efekt był straszliwy. Broń taka zwana tromblonem lub garłaczem okazała się ogromnie skuteczną na małych dystansach. Wylatujące z lufy liczne pociski pokrywały znaczny obszar rażąc przeciwnika, a nawet kilku jednocześnie. Przy tym nie wymagała od strzelca celowania - rozrzut był tak durzy, że wystarczyło ją skierować w odpowiednim kierunku i nacisnąć spust. Zamiast kul muszkietowych równie dobrze można było używać innych "pocisków" - kawałków metalu, drutu, kamieni a nawet tłuczonego szkła. Te zalety powodowały, że garłacze stały się ulubioną bronią wszystkich walczących z licznym przeciwnikiem na małym dystansie - marynarzy, rozbójników, załóg twierdz oraz woźniców dyliżansów pocztowych. Na przeszkodzie szerszego rozpowszechnienia stanęły wady: duża waga lufy i niewielki zasięg skuteczny. Broń niebyła też zbyt poręczna.

Wraz z wynalezieniem granatu pojawiła się odmiana garłacza, przeznaczona do miotania tego rodzaju pocisków. Z nazwy i z konstrukcji był to w istocie ręczny moździerz: krótka lufa dużego kalibru przechodziła w wąską komorę nabojową. W lufie umieszczano granat, którego lont podpalano tuż przed strzałem. Lufy często wykonywano z brązu, który dawał większe możliwości dekoracji i był odporny na korozję. Istniało kilka odmian tej broni. Jednym z nich były granatniki "bombardierskie" - posiadające masywną, klasyczną kolbę. Granatniki "dragońskie" różniły się prostokątnym wycięciem na stopce kolby służącym do oparcia na specjalnie przystosowanym siodle i antabą do zawieszenia. Były również granatniki "grenadierskie" - nieco lżejsze, często wykonywane z karabinu z obciętą lufą na którą nakręcono kielichowatą nasadkę. Ostatnim rodzajem były granatniki marynarskie, podobne do dragońskich, lecz bez antaby. Często były zdobione w motywy związane z morzem - ryby, trytony i syreny. Używano ich jako broni abordażowej.
"Ręczne moździerze" jak je czasem nazywano, popularne były stosunkowo krótko. Pojawiły się w końcu siedemnastego wieku, wychodząc z użycia w trzeciej dekadzie następnego stulecia. Przez kilka następnych dziesięcioleci pojawiały się jeszcze w spisach arsenałowych, lecz nie były już bronią etatową.
Renesans granatników tego typu nastąpił w okresie pierwszej wojny światowej i wiązał się - z ponownym - wprowadzeniem do użytku granatów ręcznych.

Marcin Ochman

TUTAJ JESTEŚMY
DOJAZD

do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Autobusy (przyst. Muzeum Narodowe)

111 117 158 507 521

Tramwaje przyst. Muzeum Narodowe)

7 9 22 24 25
GODZINY OTWARCIA

w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Poniedziałek - Wtorek:

Nieczynne

Środa:

Nieczynne

Czwartek - Wstęp Bezpłatny:

Nieczynne

Piatek - Niedziela:

Nieczynne

Wystawa plenerowa:

Cały tydzień (9:00 - 16:00)
Informacje dot. zwiedzania:
tel. 261 879 635 wew. 138/102

CENY BILETÓW
w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

NORMALNY




NIECZYNNE
ULGOWY NIECZYNNE
GRUPOWY SZKOLNY NIECZYNNE
NEWSLETTER

Jeśli chcesz być na bieżąco informowany o aktualnościach z życia Muzeum zapisz się na naszą listę mailingową.

Adres

al. Jerozolimskie 3
00-495 Warszawa
00-495 Warsaw
tel. 022 629 52 71 (72)
tel. 261 879 635
fax 261 878 049
fax 261 878 047
muzeumwp@muzeumwp.pl sekretariat@muzeumwp.pl

Adres korespondencyjny
ul. Dymińska 13, bud. nr 6
01-519 Warszawa
Cytadela Warszawska